Tłumacząc znaczenie angielskiego skrótowca PDM (Produkt Data Management) myślimy najczęściej o systemie, którego zadaniem jest szeroko rozumiane zarządzanie dokumentacją projektową. Funkcjonalność takiego systemu PDM jest bardzo szeroka i pozwala na uporządkowanie procesów projektowania i publikacji danych o produkcie zapisanych w postaci plików.
PDM kojarzymy zazwyczaj jako oprogramowanie dedykowane do porządkowania tylko plików CAD tworzonych w aplikacji od tego samego producenta. Można by więc pomyśleć, że SOLIDWORKS PDM Professional to system stworzony do obsługi przede wszystkim plików SOLIDWORKS CAD 3D. Zastanówmy się jednak nad następującymi pytaniami:
Czy dokumentacja projektowa to tylko pliki powstające w SOLIDWORKS?
Czy tzw. pliki okołoprojektowe takie jak kalkulacje kosztów, normy, zdjęcia i inne mogą być pomijane, gdy mówimy o dokumentacji wyrobu?
Czy praca działu konstrukcyjnego, w efekcie której do PDM zapisywane są pliki, nie ma powiązań z innymi jednostkami organizacyjnymi i działami firmy?
Czy wcześniej utworzona dokumentacja projektowa z wykorzystaniem innych systemów CAD lub deski kreślarskiej powinna być zaniedbana przy wdrożeniu systemu PDM?
Odpowiedź na wszystkie powyższe pytania jest w przypadku większości firm przecząca. Oznacza to, że każdy z tematów powinien być szczegółowo omówiony i przygotowany już na etapie analizy przedwdrożeniowej systemu PDM. W niniejszym artykule skupimy się jednak tylko na ostatnim pytaniu: „czy PDM można wykorzystać do dokumentacji, która powstała w starym systemie CAD, lub która do tej pory występuje tylko w formie papierowej”? Dobrze zorganizowane działy konstrukcyjne wiedzą doskonale jakie korzyści przynosi właściwe składowanie plików projektowych. Firmy z dłuższą historią posiadające bogate zbiory dokumentacji wykonanej na deskach kreślarskich potrafią z kolei docenić poprawnie składowane i zinwentaryzowane archiwum rysunków wykonawczych i złożeniowych. Zobaczmy więc, czy system SOLIDWORKS PDM Professional może pełnić rolę cyfrowego archiwum i jakie ma zalety w stosunku do tradycyjnych metod składowania dokumentacji projektowej.
Przeniesienie istniejącej dokumentacji do SOLIDWORKS PDM odbywa się za pomocą standardowych poleceń Windows czyli poprzez skopiowanie plików oraz folderów i wklejenie do odpowiedniej lokalizacji wewnątrz tzw. przechowalni plików, lub za pomocą pojedynczego ruchu myszą czyli przeciągnij i upuść. W przypadku dokumentacji papierowej wymagana jest oczywiście jej wcześniejsza zamiana do formy elektronicznej czyli skanowanie. Jeżeli pierwotna struktura katalogów jest poprawna to może być przeniesiona do PDM bez żadnych zmian. Gdy wymagana jest reorganizacja plików i katalogów lub gdy przenosimy do PDM zeskanowaną dokumentację, wymagane jest świadome umieszczanie plików w utworzonej w PDM strukturze. Nie jest ważne, czy firma wykonywała dokumentację w oparciu o zlecenia, czy w oparciu o projekty z podziałem na grupy produktowe. W PDM można odtworzyć i usystematyzować dowolną strukturę katalogów, która w odpowiedni sposób będzie gromadzić zapisywane do niej pliki. Nadmienić należy, że struktura folderów może być zakładana automatycznie. Informacje podane w czasie zakładania nowej struktury folderów opisują utworzone w ten sposób katalogi. Opis folderu nie musi ograniczać się tylko do jego nazwy. Możemy wprowadzić znacznie więcej informacji charakteryzujących dany projekt lub zlecenie.
Niewątpliwą zaletą opisywania folderów do składowania plików dodatkowymi zmiennymi jest fakt, że zmienne, takie jak przykładowo numer projektu, nazwa projektu itp. mogą być automatycznie przekazane do plików zapisywanych później do tej struktury. Inną zaletą takiego opisywania folderów jest łatwość ich wyszukiwania nie tylko według nazwy, tak jak jest to tradycyjnie w czystym Explorer Windows, ale wg dowolnej zmiennej, przykładowo: klient, rok wykonania i inne.
SOLIDWORKS PDM Professional może być cyfrowym archiwum dla dowolnych typów plików. Możemy więc zapisywać w PDM pliki programów CAD 3D (SOLIDWORKS, Inventor, Solid Edge, Pro/E, Creo) i 2D DWG, DXF. PDM wspiera również pliki MS Office, pliki graficzne BMP, JPG, PNG, TIF, GIF, pliki PDF i wiele innych, których rozszerzenia nie zostały tutaj wymienione. Tak więc, czy są to pliki edytowalne tworzone przez aplikacje CAD lub Office, czy jest to nieedytowalna dokumentacja projektowa zapisana w wyniku skanowania z formy papierowej, PDM będzie ją obsługiwał.
Spośród wielu zalet programów CAD 3D, fakt, że programy te budują strukturę „drzewiastą” produktu, ma olbrzymie znaczenie z punktu widzenia zarządzania tymi danymi. Skutkuje to tym, że relacje między plikami stworzonymi w CAD 3D, przykładowo SOLIDWORKS, zapisane są bezpośrednio w tych plikach. Po umieszczeniu plików w PDM, struktura zespołów i podzespołów jest natychmiast widoczna. Zapis plików nawet w różnych folderach, ich przenoszenie, czy zmiana nazwy, nie wpływa na przyjętą w trakcie projektowania strukturę produktu. Problem pojawia się w przypadku innych plików projektowych, które powstały w programach nie mających funkcjonalności budowania relacji między plikami. Takie pliki to m.in. DWG, DXF z programów CAD 2D lub pliki PDF, TIFF, PNG i inne powstałe np. w wyniku skanowania dokumentacji papierowej. Na szczęście w przypadku tych plików bez odniesień, SOLIDWORKS PDM Professional pozwala ręcznie zbudować strukturę produktu lub odnosić pliki różnych formatów między sobą. Tzw. wstawianie odniesień między plikami jest standardową funkcjonalnością tego systemu. Możemy więc budować docelową strukturę produktów, przykładowo z dokumentacji papierowej zeskanowanej i zapisanej do PDM.
Aby ułatwić Klientom budowanie struktur produktów z plików bez wewnętrznych wzajemnych odniesień, m.in. dla plików powstałych w wyniku skanowania dokumentacji papierowej, SOLIDEXPERT przygotował dodatek do PDM, który ułatwia te czynności:
Dodatek pozwala tworzyć referencje między plikami wybierając w jednym kroku wiele plików z różnych lokalizacji. W trakcie dodawania odniesień między plikami można również ustalać ilości dla danych plików. Ustalenie tej wartości ma znaczenie w przypadku wyświetlania w PDM listy materiałowej BOM. Przykładowo jeżeli komponent (część lub podzłożenie) występuje w produkcie wiele razy, to oczywiście zeskanowany plik odnosimy do pliku nadrzędnego tylko jeden raz określając jedynie ilość wystąpień.
Jedną z funkcji SOLIDWORKS PDM jest opisywanie zmiennymi umieszczanych w przechowalni plików. Zmienne widoczne są dla użytkownika na tzw. karcie danych, która tworzona jest zgodnie z potrzebami Klienta. Jeżeli plik zapisany do PDM zawiera informacje zapisane w nagłówku pliku, właściwościach dostosowanych, atrybutach bloków itp., to mogą być one automatycznie zaczytane do zmiennych PDM i wyświetlone na karcie danych. Przykładowo, jeżeli przenosimy do PDM pliki AutoCAD®, które z wykorzystaniem atrybutów opisane są istotnymi parametrami, takimi jak numer, masa materiał, tytuł itp. to wystarczy jedynie odpowiednio skonfigurować zmienne i karty danych, aby pojawił się wymagany opis dokumentu:
Uzupełnienie informacjami w zmiennych dla plików daje użytkownikom wiele korzyści. Jedną z podstawowych jest możliwość wyszukiwania plików, czytaj rysunków złożeniowych, wykonawczych i innych dokumentów, w oparciu o dowolne kryteria wyszukiwania a nie tak jak jest to standardowo tylko po nazwie pliku. Kolejne zalety to budowanie w PDM listy materiałowej BOM czy informacja o zawartości dokumentu bez jego otwierania.
Należy wspomnieć, że każdy format pliku może mieć stworzoną w PDM swoją własną kartę danych. Liczba i typ zmiennych na karcie ustawiana jest w zależności od potrzeb klienta. Przykładowo dla dokumentów przenoszonych z archiwum papierowego do cyfrowego archiwum PDM, karty dla plików TIFF lub PDF mogą być następujące:
Może się oczywiście pojawić pytanie, w jaki sposób uzupełnić dane na karcie jeżeli informacje te nie są zawarte tak jak wcześniej wspomniano w podsumowaniu pliku lub w jego atrybutach? W takim przypadku należy odczytać odpowiednie dane podglądając plik i wprowadzić informacje ręcznie. Wiadomo również, że w wielu firmach prowadzony jest cyfrowy spis dokumentacji projektowej. Dla nazwy pliku lub numeru rysunku spis zawiera dodatkowe informacje umieszczane w tabliczkach rysunkowych. Bardzo często spis dokumentacji projektowej dostępny jest z poziomu wdrożonego w firmie sytemu ERP. Jeżeli więc użytkownik dysponuje cyfrową wersją wykazu dokumentacji, to uzupełnianie zmiennych można wykonać korzystając z poleceń kopiuj i wklej.
Aby usprawnić uzupełnianie zmiennych kart plików, SOLIDEXPERT przygotował program, który na podstawie spisu rysunków, hurtowo uzupełnia wartości. Jeżeli więc pliki DWG bez atrybutów, albo przykładowo zeskanowane pliki PDF, TIFF lub inne mają identyczną nazwę jak nazwa czy numer określony w cyfrowym spisie, to uzupełnienie wartości zmiennych na kartach następuje automatycznie z poziomu tego programu.
Ważną zaletą systemu PDM jest możliwość przypisywania różnych uprawnień do określonych folderów i plików. Oznacza to, że prawo do przeglądania plików lub ich edycji oraz inne bardzo szerokie uprawnienia, mogą być zróżnicowane dla określonych użytkowników czy grup. Z uprawnieniami wiąże się też zagadnienie stanu w jakim plik może się znajdować. To z kolei wynika bezpośrednio z tzw. obiegu dokumentacji. Jeżeli PDM ma służyć również jako cyfrowe archiwum dla starej dokumentacji projektowej, to wskazane jest przygotowanie dla tych plików dedykowanego obiegu dokumentacji. Przykładowo, jeżeli archiwizujemy dokumentację, która była już wcześniej zatwierdzona w starym CAD lub w wersji papierowej, to obieg dokumentacji może gwarantować automatyczne przejście plików do stanu zatwierdzonego.
W obiegu dla dokumentacji archiwalnej warto jest również przewidzieć możliwość wycofania pliku. Często bywa tak, że poszczególne rysunki są adoptowane do aktualnie tworzonej dokumentacji projektowe w CAD 3D. Adaptacja taka polega często tylko na podpięciu odniesienia do takiego pliku, co zostało już wcześniej omówione. Jeżeli w obiegu dokumentacji uwzględnimy wycofanie pliku, to uprawnienia przypisane do stanu pliku zabezpieczą użytkowników przed niepożądanym wykorzystaniem starej dokumentacji, gdyż plik wycofany może stać się niewidoczny dla osób tworzących nowe projekty.
Przedstawione w artykule funkcjonalności SOLIDWORKS PDM Professional dowodzą jednoznacznie, że system ten może pełnić rolę cyfrowego archiwum dla nowej oraz starej dokumentacji projektowej. Skoncentrowano się, na najbardziej pożądanych funkcjach PDM, które pozwalają przechowywać i udostępniać pliki zapisywane w odpowiedniej strukturze nawet jeżeli struktura ta nie wynika bezpośrednio z informacji zapisanych w tych plikach. PDM umożliwia zbudowanie relacji między plikami odpowiadających rzeczywistej strukturze wyrobu, a uzupełnienie wartości zmiennych w pełni wyrób ten opisuje. Dzięki customizacji, którą wykonuje dla swoich Klientów SOLIDEXPERT, uzupełnianie informacji o plikach projektowych i budowanie struktur może być w bardzo istotnym stopniu przyspieszone.
Autor: Adam BATOR